Leven met dementie in Rivierenland

Ria en Herman Sterk

In januari 2013 kreeg Ria Sterk op 59-jarige leeftijd de diagnose Alzheimer. Volkomen nuchter reageerde ze: “M’n opoe had het, m’n moeder had het, en nu ben ik aan de beurt.” Ria en haar echtgenoot Herman hebben allebei een roerig leven achter de rug. Inmiddels hebben zij veel hulp en zorg nodig. Herman vertelt openhartig over hun leven.

“Ria en ik zijn geboren en getogen in Culemborg. We zijn in 1973 getrouwd en hebben twee kinderen. We hebben jaren een eigen bedrijf gehad; Rima meubelstikkerij, waar we leren hoezen naaiden voor allerlei meubels. Onze dochter Marisja leerde het vak weer van ons. Zij maakt nog steeds prachtige hoezen voor een groot meubelbedrijf. En zij huurde ons vroeger in om hoezen te maken! Hoe bijzonder is dat?”

Geen geluk

In 1966 kreeg Herman een motorongeluk, waarvan hij niet goed herstelde. Zijn been bleef altijd pijn doen, maar Herman bleef aan het werk. In 2012 ging het mis. Door het slechte herstel na het ongeluk verloor hij dat jaar alsnog zijn linkerbeen. Ria werkte toen bij Thuiszorg De Betuwe, onderdeel van Zorgcentra De Betuwe, als hulp in de huishouding. In diezelfde periode begonnen bij haar de symptomen van de ziekte van Alzheimer. Zo wist ze ineens niet meer hoe zij naar haar cliënten toe moest rijden, terwijl ze daar al jaren kwam. Na verschillende onderzoeken bij de huisarts kwam uiteindelijk de diagnose. Ria had de ziekte van Alzheimer, net zoals haar moeder en haar grootmoeder dat hadden gehad. En omdat Ria en Herman steeds meer zorg nodig hadden, verhuisde het echtpaar In 2014 naar een aanleunwoning bij zorgcentrum Kulenburg.

“M’n opoe had het, m’n moeder had het, en nu ben ik aan de beurt.”

Langer thuis door zorg en ondersteuning

Vier jaar hebben Ria en Herman samen in de aanleunwoning gewoond naast zorgcentrum Kulenburg. Herman: “Gelukkig hebben we er nooit alleen voorgestaan. Onze dochter woont tegenover ons en komt regelmatig op bezoek. En we hebben altijd veel hulp gekregen van Thuiszorg De Betuwe. Vier of vijf keer per dag hielpen zij met opstaan, douchen, medicatie, wondverzorging en de maaltijden. Omdat Ria door de Alzheimer de weg naar huis niet meer terug kon vinden, kwam vrijwilliger Jos Spithoven twee keer in de week met Ria wandelen, bijvoorbeeld naar de markt in Culemborg. Regelmatig deed Ria mee aan beweegactiviteiten in zorgcentrum Beatrix. Daarnaast ging Ria twee dagen per week naar de Dagbehandeling op de Heimanslaan. Daardoor heeft Ria nog vier jaar thuis kunnen blijven wonen.”

Ria en Herman. Fotograaf: Charles Dumas

Alzheimercafé

Herman en Ria bezochten ook regelmatig het Alzheimer café in Culemborg. Als mantelzorger kreeg Herman adviezen en kon hij ervaringen uitwisselen met lotgenoten. Een avond nam Ria het woord, toen het onderwerp ‘Wat is Alzheimer nu eigenlijk?’ aan de orde kwam. Ria: “Nou, dat kan ik jullie wel vertellen, het is gewoon een rotziekte.” Ondanks dat besef is Ria eigenlijk altijd vrolijk en lief. Ze leeft nog steeds volgens haar eigen motto ‘niet mauwen, gewoon doordouwen.’ 

“Gymmen, geheugentraining, wandelen naar de markt of zingen; Ria staat vooraan.”

Zorgcentrum Kulenburg

Herman vertelt: “Vorig jaar ging Ria ’s nachts steeds vaker dwalen. En aangezien ik een beetje doof ben, hoorde ik haar niet. Het was niet meer veilig voor Ria om thuis te blijven wonen. Vijf dagen voordat we 45 jaar getrouwd waren, in augustus 2018, is Ria naar zorgcentrum Kulenburg verhuisd. Daar was ik echt stuk van.” Henriette Kielenstijn, verzorgende van Thuiszorg De Betuwe vult aan: “Voor Herman is het een zwaar rouwproces, hij heeft letterlijk en figuurlijk voor een deel afscheid moeten nemen van zijn vrouw. Ook is hij nu vaak alleen. We komen nog steeds vier of vijf keer per dag bij hem langs, niet alleen om hem te verzorgen, maar ook hem moed in te spreken. We doen ons best om te zorgen dat hij actief bezig blijft. Elke dag stapt Herman op z’n scootmobiel en bezoekt hij Ria. Ze gaan samen naar buiten voor een wandeling of drinken wat in het restaurant. Ria neemt deel aan bijna alle activiteiten die worden georganiseerd in Kulenburg. Gymmen, geheugentraining, wandelen naar de markt of zingen; Ria staat vooraan. Elke zondag gaan Ria en haar dochter Marisja koffie drinken bij Herman. Als er muziek aan staat, zingt ze vaak vrolijk mee.” 

Dat herkent Melissa Elling, verzorgende in Kulenburg ook bij Ria: ze is altijd erg behulpzaam en lief. Als een medebewoner of collega van mij ergens mee zit is, gaat ze naast diegene zitten om troost te bieden. Natuurlijk is ze zelf ook wel eens verdrietig, maar na een gesprekje maakt ze een altijd wel weer een grapje en is ze weer vrolijk.

Ria samen met Melissa Elling. Fotograaf: Charles Dumas

“Ria leeft nog altijd volgens haar eigen motto 'niet mauwen, gewoon doordouwen.”

Sinds Ria niet meer thuis woont, bezoekt Jan Willem Scheurwater, geestelijk verzorger bij Zorgcentra De Betuwe, Herman zo nu en dan. Herman worstelt er behoorlijk mee om na 45 jaar alleen verder te leven. Jan Willem: “Het was geen gemakkelijke beslissing, Ria in de Kulenburg en zelf in de aanleunwoning achterblijven, maar Herman wist dat het niet anders kon. Langzaamaan pakt hij weer iets op waar hij plezier in heeft; een houten modelbouw schip stukje voor stukje bouwen. Als we met elkaar in gesprek zijn, gaat het over vroeger, vandaag en morgen. Heb je het schip gezien? Moet je zo even kijken als je weggaat, de ramen heb ik al klaar!”

Maakt u zich zorgen over dementie?

Ria en Herman kunnen rekenen op liefdevolle zorg uit hun directe omgeving en van professionals. Heeft u ook hulp nodig of maakt u zich zorgen over dementie bij uzelf of bij iemand in uw omgeving? Neemt u dan altijd contact op met uw huisarts. Daarnaast kunt u zelf op www.alzheimer-nederland.nl/geheugentest de test invullen als u een vermoeden van dementie heeft.

 
Als er op tijd een diagnose gesteld wordt, is het mogelijk de juiste zorg en ondersteuning te organiseren en vervelende situaties te voorkomen. Meestal stelt de huisarts de diagnose. Vervolgens zijn de praktijkondersteuners van de huisartsen (POH) of de wijkverpleegkundigen het aanspreekpunt voor de cliënt en hun partner of mantelzorger. Zij organiseren de benodigde hulp en ondersteuning. Als het ziekteproces complex wordt, kan de POH-er of wijkverpleegkundige de dementieconsulente om advies vragen. Soms neemt de dementieconsulente in die situatie de begeleiding over. De huisarts kan ook verwijzen naar de geheugenpolikliniek van het Ziekenhuis Rivierenland. Hier bieden neurologen, geriaters en psychologen ondersteuning in de vorm van onderzoek, begeleiding en het opstellen van een behandelplan.

Over Netwerk Dementie Rivierenland

In Rivierenland kampen ruim 3.000 mensen met een vorm van dementie. Naar verwachting verdubbelt dat cijfer in de komende twintig jaar. Een enorme complexe ziekte voor de persoon zelf, maar ook voor mensen in zijn of haar omgeving. Om de beste zorg te bieden, zetten professionals uit de zorg en het sociale domein zich gezamenlijk in om de zorg zo goed mogelijk te organiseren voor mensen met dementie en hun omgeving. Dit netwerk bestaat uit het Zorgcentra De Betuwe, Santé Partners (STMR), SZR, Ziekenhuis Rivierenland, de gemeenten in Rivierenland en Alzheimer Nederland, regio Rivierenland, Mura Zorgadvies, Dementieconsulenten Rivierenland, Eerstelijns Centrum Tiel en Zorggroep Gelders Rivierenland. Zij werken samen met vele ander zorg- en sociale organisaties in Rivierenland. Het Netwerk Dementie Rivierenland is onderdeel van het Programma “Samen… Oud in Rivierenland”. Meer informatie of contact opnemen? Ga dan naar www.dementierivierenland.nl/netwerk-dementie  U leest hier onder meer de werkwijze van het netwerk. Heeft u vragen? Mail dan gerust naar info@dementierivierenland.nl