Dromen, durven, doen: werken in de ouderenzorg

Werken in de ouderenzorg: het is om te janken. Niet het werk zelf natuurlijk, daar word ik heel blij van. Het tekort aan collega’s is om te janken en bezorgt me regelmatig hoofdbrekens, zéker aan de vooravond van de zomerperiode. In de zorg verzuchtten we in de zomer al jaren; ‘als de vakantie voorbij is, wordt het beter.’ Maar qua personele bezetting lijkt het tegenwoordig altijd wel vakantie. De ironie vind ik dat er volgens mij genoeg mensen zijn die wel de kwaliteiten en de passie hebben om in onze sector te werken, maar niet de papieren. En dat de mensen met de juiste papieren niet altijd de passie hebben voor ouderen omdat ze een onterecht beeld hebben van ons werk. Daar moéten we toch iets mee?

Als we maar durven

Mijn gedachten over het oplossen van het tekort aan gekwalificeerde zorgmedewerkers schieten alle kanten op. Het is zó mooi om mensen, die beperkter worden in hun doen en laten, te kunnen ondersteunen. Hen te helpen regie te behouden en waar ze dat niet kunnen, er samen voor te zorgen dat ze kunnen leven zoals ze dat willen en altijd deden. Ik zou willen dat meer mensen dit inzien. En gelukkig houdt het imago van werken in de ouderenzorg steeds meer mensen bezig. Maar ik zou het zo mooi vinden als we ook wat kunnen doen aan ons personeelstekort én de werkeloosheid in Nederland. En ik denk ook dat dit kan, als we maar durven.

‘Jonge ouders mogen ook zonder enige ervaring en papieren verantwoordelijk worden voor een klein nieuw mens.’

Leren in de praktijk

Is de drempel om te werken in onze sector ook niet veel te hoog? Gaan we ten onder aan de regels die er zijn, om fouten te voorkomen? Ik geloof dat – de meeste - mensen prima in staat zijn om op een verantwoordelijke manier voor iemand te zorgen. Jonge ouders mogen zonder enige ervaring en papieren ook verantwoordelijk worden voor een klein nieuw mens. Kinderen op hun beurt mogen zorgen voor hun ouders, als de tijd daar rijp voor is. Als we allemaal wat meer vertrouwen hebben in elkaar, je de ruimte krijgt om van je fouten te leren en we minder werken vanuit de regels die bedoeld zijn om fouten te voorkomen, kun je je ‘papieren’ wat mij betreft ook op de werkvloer halen. Je hoort mij niet zeggen dat alle zorgverleners voor niks naar school zijn gegaan overigens. Uiteraard moet je kennis opdoen voor je gaat zorgen, dat doen veel nieuwe ouders en betrokken kinderen ook. Maar net als hen, leer je in de praktijk het meeste.

‘Had ik dat niet in mijn tijd als begeleidster in de praktijk kunnen leren?’

Zonder papieren, met passie

Ik zou er een lans voor willen breken: veel meer leren en werken in de praktijk dan op dit moment mogelijk is. In mijn werk zitten echt wel taken die je zonder mijn papieren, maar met passie, prima zou kunnen uitvoeren. De drempel om te leren terwijl je werkt is minder hoog dan weer volledig terug de schoolbanken in en werken ernaast. Veel collega’s die als helpende werken, kunnen en durven bijvoorbeeld niet de stap te maken om verder te leren voor Verzorgende IG. Ik weet zeker dat tussen de mensen voor wie een opleiding volgen of omscholen een brug te ver is, hele goede, toekomstige collega’s kunnen zitten. En bij mij zijn ze welkom, ik ontvang ze met open armen. Ware het niet dat er op dit moment te weinig mogelijkheden voor hen zijn. Toen ik nog activiteitenbegeleidster was bijvoorbeeld, mocht ik geen insuline spuiten als we een uitstapje maakten met cliënten, daar had ik immers niet voor geleerd. Er moest al die jaren iemand met mij mee die hier wel voor geleerd had. Terwijl ik dit later, toen ik leerling Verzorgende IG was, na twee maanden studeren al mocht. Had ik dit niet in mijn tijd als begeleidster in de praktijk kunnen leren? 

‘Ik ben wel klaar met het dromen; ik wil wat doen!’

Verantwoordelijkheid nemen

Ik zie het helemaal voor me: iedereen laten werken in de sector waarvoor hij of zij passie heeft. Waar je passie voor hebt, maakt je tenslotte nieuwsgierig. En ben je nieuwsgierig en daardoor betrokken, dan voel je je verantwoordelijk voor je werk. Ik vind dat je alleen maar iets moet doen als je dat ziet zitten: als jij je daartoe bekwaam voelt. Dat is in mijn ogen verantwoordelijkheid nemen. Je moet geen dingen doen waar je geen vertrouwen in hebt, je moet zorgen dat je je bekwaam gaat voelen. En tot de tijd dat je het zelf niet bent, vraag je gewoon hulp en werk je niet alleen maar samen. Want dat kan en mag in een veilige en prettige werkomgeving. Vanzelfsprekend met inachtneming van de kwetsbaarheid van onze cliënten. Buiten kijf staat dat zij de zorg en het veilige gevoel moeten krijgen die ze nodig hebben.

Mogelijk zit in nog in mijn Tenerifse zomerdroom. Maar mijn gevoel zegt dat we meer bereiken met het geven van vertrouwen en het inzetten van passie dan met het vragen naar papieren. Ik ben wel klaar met het dromen; ik wil wat doen! Zodat het gevoel van vakantieperiode echt een keer verdwijnt. Wie breekt hier met mij een lans voor?

Tanja van Duin

Wijkverpleegkundige Zorgcentra De Betuwe